Web Tarayıcılar

Ladybird tarayıcısının da görünmeye başlamasıyla elimizdeki tarayıcılara bir bakmak istedim. Özellikle Windows dünyasındaki web tarayıcıların çoğu iki tarayıcı moturundan türediler: Gecko ve Blink. Gecko, Firefox'un da kullandığı, Mozilla Vakfı tarafından geliştirilmiş bir motor. Blink ise Chromium tarafından kullanılan bir motor. Bunun dışında bir de Webkit var ama sadece Safari tarafından kullanılıyor. Bir de eskiden Presto vardı, sadece Opera tarafından kullanılan ama sanıyorum şu anda yok.

Gecko tarayıcı motorunu kullanan tarayıcılar:

1. Firefox

 

Netscape'in misyonunu devam ettiren tarayıcı. Açık kaynak kodlu. Özgür. Linux'ta varsayılan olarak gelmeye devam ediyor. Son dönemlerde kullanıcı verilerini satma olayı ile gündeme geldi.

2. LibreWolf

"Firefox'un kapalı kaynak kodlu bileşenleri çıkarıldıktan sonra geriye kalan" şeklinde anlatılıyor. Pocket gibi gereksiz bileşenler yok, uBO yüklü geliyor. Gizlilik ve güvenlik ayarları yapılmış gelen bir Firefox gibi. Çevrim dışı çeviri var. Firefox sync varsayılan olarak kapalı geliyor, ama açılabiliyor. Firefox containers varsayılan etkin geliyor.

3. Waterfox

Firefox'un eski bir sürümünden türediği yazılmış ama yeni Firefox özelliği çevrim içi çeviri var. Firefox ve LibreWolf'a göre daha hızlı. Firefox containers varsayılan etkin geliyor ama uBO yüklü değil. Pocket de yok çok şükür.

4. Tor

 

Onion routing denen protokolü destekleyen 2 tarayıcıdan biri olmasının dışında yüksek hassasiyetle kullanıcı tarafındaki bazı "parmak izi" olarak nitelenen kullanıcıya özgü verilerin alınmasını engelleyen/zorlaştıran bir tarayıcı. Her gün kullanım için uygun mudur, bilemiyorum. Ama yüksek güvenlikli işler için uygun.

5. Floorp

 

Piyasada Firefox türevi yeni bir tarayıcı olduğunu öğrendiğimde atladığım bir tarayıcı. Benchmark puanı Waterfox'tan da yüksek. Japonya merkezli bir geliştirme ekibinin ürünü. uBO yüklü değil ama containers özelliği etkin geldi. Firefox sync özelliği var.

6. Zen

 

Son dönemlerin favori tarayıcısı. Reddit'te en çok bahsedilen. En önemli özelliği henüz Firefox'a bile gelmemişken dikey tarayıcı sekmesini desteklemesi oldu. Galiba Firefox'tan sıkılanların seçimi. Containers varsayılan olarak geliyor, uBO da. Firefox sync var.
 

7. Pale Moon

Firefox'un çok eski görünümüne sahip. Biraz sıkıcı olabilir. Günlük ihtiyaçlar için kullanılabilir mi?

8. Sea Monkey

 

Firefox'un daha da eski bir görünümü; hatta Mozilla suite gibi bir görünüşe sahip. Çağdaş bir tarayıcı olarak tercih edilir mi, bilemiyorum.

Blink tarayıcı motorunu kullanan tarayıcılar

1. Chromium

 

 

 

Google Chrome'un tabanı olarak vazife yapan tarayıcı. Windows dünyasında çaba sarfetmeden bulmak zor. Bulduktan sonra da niye bu çaba demek olası. Bir ara Google hizmetlerinin Chromium'dan kaldırılması gündemdeydi, ama radarımın dışında bir tarayıcı olduğu için denemedim, bilmiyorum.

2. Google Chrome

 

Temelde bir reklam şirketi olan Google'ın kullanıcı verilerine bir şekilde erişmek ve kullanabilmek için çıkardığı ve nedense çok popüler olan tarayıcı. Piyasada bu kadar tarayıcı varken kullanmak için herhangi bir neden göremiyorum. Özellikle de manifest v3 sonrası.

3. Brave

Chrome türevi olarak piyasaya çıkan ve güvenlik ve gizlilik endişeleri olan kişiler için uygun olduğu vurgusu yapılan tarayıcıların içinde benim gözüme en çok çarpan. Kendi reklam engelleyicisi var ama bu da "kabul edilebilir reklamları" kapsam dışı bırakıyor. Chrome tabanlı tarayıcılardan Tor ağına bağlanabilen tek türev.

4. Vivaldi

 

"Chrome tabanlı tarayıcılarından biri" etiketinden sıyrılmak ve z kuşağının gözüne girebilmek için renkli dikkat çeken özellikler edinmeye çalışan bir tarayıcı. Neden bilmem, uBO'ya güvenmeyip "Duckduckgo Tracker  Radar" özelliğini eklemiş. Gereksiz. ChatGPT'den uBO ile DuckDuckGo Tracker Radar'ı karşılaştırmasını istedim:

Feature	DuckDuckGo Tracker Radar	uBlock Origin
Tracker Blocking	Yes	Yes
Ad Blocking	Limited	Full
Custom Filters	Limited	Extensive
Element Hiding / Cosmetic Filters	No	Yes
Firewall-like control	No	Yes (Dynamic Filtering)
Advanced User Support	Basic	Power user friendly
Speed/Efficiency	Lightweight	Efficient but more complex
Open-source	Yes	Yes

5. Opera

 

En eski tarayıcılardan. İlk çıktığı dönemlerde ücretsiz olmayan bir iş modeli benimsemişlerdi. O zamanlar Avrupa'da (Norveç?) geliştiriliyordu ve gayet saygın bir tarayıcıydı. Diğer tarayıcılarda olmayan özellikleri (gestures gibi) vardı. 2010'lardan sonra bir ara ne olduysa o da Chrome tabanlı bir tarayıcı olmaya karar verdi. Şu anda Çin merkezli bir firma tarafından geliştiriliyor. Kendi içinde ücretsiz VPN hizmeti sunduğunu iddia ediyor ama onun da basit bir proxy hizmeti olduğu söyleniyor. Yine de işe yarayabilir. 2 sene kullanmazsanız yolda görseniz tanımazsınız; hızlı değişiyor. Güvenli olduğuna dair bir izlenimim yok.

6. Arc

 

Sekme listesini dikey yapmak ve havalı olmak isteyen yeni tarayıcı. Zen varken kullanılmaz derdim ama yine de kendine bir kullanıcı kitlesi oluşturmuş. Ayırntılı bilgim yok.

7. Edge

 

Uzun süre direnen Internet Explorer'ın sancılı ölümü sonrasında ruhu Edge'de tekrar hayat buldu. Bazı kaynaklarda gizlilik ayarları yapılması şartıyla "güvenli" bir tarayıcı olduğuna dair bazı bilgiler bulduğumu hatırlıyorum ama alışkanlıklar herşeydir. Microsoft'tan beklenecek şekilde sıra dışı hiçbir özelliği yok; düz tarayıcı. Ama Copilot'un gelişi ile bir istisnası oldu.

Nisan 2025 itibarı ile bu listedeki tarayıcıların user agent string'leri aşağıdaki gibi

Firefox	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64; rv:137.0) Gecko/20100101 Firefox/137.0
LibreWof	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64; rv:136.0) Gecko/20100101 Firefox/136.0
Waterfox	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64; rv:128.0) Gecko/20100101 Firefox/128.0
Tor	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64; rv:128.0) Gecko/20100101 Firefox/128.0
Floorp	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64; rv:128.0) Gecko/20100101 Firefox/128.0
Zen	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64; rv:137.0) Gecko/20100101 Firefox/137.0
Pale Moon	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64; rv:115.0) Gecko/20100101 Goanna/6.7 Firefox/115.0 PaleMoon/33.6.1
Sea Monkey	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64; rv:128.0) Gecko/20100101 Firefox/128.0 SeaMonkey/2.53.20
Chromium	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/137.0.0.0 Safari/537.36
Google Chrome	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/135.0.0.0 Safari/537.36
Brave	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/135.0.0.0 Safari/537.36
Vivaldi	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/134.0.0.0 Safari/537.36
Opera	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/132.0.0.0 Safari/537.36 OPR/117.0.0.0
Arc	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/134.0.0.0 Safari/537.36
Edge	Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/134.0.0.0 Safari/537.36 Edg/134.0.0.0

Bunlar tam bir liste değil, sık kullanılan ya da daha çok benim gözüme çok takılan tarayıcılar.

Son söz, Firefox istemeyen için Zen, Floorp veya Waterfox. Öteki taraftan birşey isteyen için Brave, Chromium veya Edge. Ama küçük projelere dikkat etmek gerek. Bir süre projeyi başarıyla yürüten geliştirici, reddedemeyeceği bir teklif gelmesi durumunda projeyi hiç güven vermeyen bir ticari şirkete satabilir.