Genel bir TCP/IP ağ bağlantısı kılavuzu

ADSL modemler, internet bağlantılı ve DLNA destekli LCD televizyonlar derken bir TCP/IP bağlantısı yapmak artık teknoloji tutkunları ve ağ uzmanlarının haricinde herkes için olağan bir şey haline geldi. Peki nasıl oluyor da oluyor?

TCP/IP, aslen bir çok protokolü kapsayan bir protokol kümesidir. İçinde örneğin TCP, UDP, ARP vs. gibi protokolleri barındırır. Günümüzde bilgisayarların haberleşmesi için kullanılan en yaygın yöntemdir.

İşin aslında her cihazın (modem, bilgisayar veya televizyon) bir IP adresinin olması gerekir. IP adresleri, nokta ile ayrılmış dört bölümden (oktet) oluşur. Her oktet 0 ile 255 arasında olabilir. IP adresi ataması elle yapılabileceği gibi otomatik atama yapan bir sistem (DHCP, Dynamic Host Configuration Protokol) tarafından da yapılabilir. Örneğin bir ADSL modeminiz varsa ve bilgisayarınızı hiçbir ağ ayarı yapmadan bu modem üzerinden internete çıkarıyorsanız modeminin DHCP sunucusu bilgisayarınıza bir IP adresi ataması yapmış demektir. Bir komut satırı penceresi açarak (Başlat>Çalıştır'a gelip cmd yazıp enter'a basarak) açılan siyah pencereye ipconfig /all yazarak bilgisayarınızdaki IP ayarlarını görüntüleyebilirsiniz. Örneğin benim bilgisayarımda durum şu şekilde:

C:\> ipconfig /all

Windows IP Yapılandırması

   Ana Bilgisayar Adı  . . . . . . . : pc01
   Birincil DNS Soneki . . . . . . . :
   Düğüm Türü . . . . . . . . . . .  : Karma
   IP Yönlendirme Etkin . . . . . .  : Hayır
   WINS Proxy Etkin . . . . . . . .  : Hayır

Ethernet bağdaştırıcı Yerel Ağ Bağlantısı:

   Bağlantıya özgü DNS Soneki .  . . :
   Açıklama  . . . . . . . . . . . . : Marvell Yukon 88E8040 PCI-E Fast Ethernet Controller
   Fiziksel Adres. . . . . . . . . . : xx-xx-xx-xx-xx-xx

Dhcp Etkin. . . . . . . . . . . . : Evet 

Otomatik Yapılandırma Etkin . . . : Evet
   IPv4 Adresi . . . . . . . . . . . : 192.168.0.11(Tercih Edilen)
   Alt Ağ Maskesi. . . . . . . . . . : 255.255.255.0
   Kira Sağlanan . . . . . . . . . . : 07 Nisan 2010 Çarşamba 23:39:13
   Kira Bitişi . . . . . . . . . . . : 08 Nisan 2010 Perşembe 01:49:13
   Varsayılan Ağ Geçidi. . . . . . . : 192.168.0.1
   DHCP Sunucusu . . . . . . . . . . : 192.168.0.1
   DNS Sunucusu. . . . . . . . . . . : 192.168.0.1
                                       208.67.222.222
   Tcpip üzerinden NetBIOS . . . . . : Etkin

Kırmızı ile işaretlediğim satırlar sırası ile ağ ayarlarımın IP adresimi bir DHCP sunucusundan alacak şekilde yapılandırıldığını, benim bilgisayarıma atanan IP adresinin 192.168.0.11 olduğunu ve DHCP sunucumun IP adresinin de 192.168.0.1 olduğunu (bu da modemin kendisi) gösteriyor. Yani hiç bir ayar yapmasam da modem benim yerime ayarlarımı yapmış. Eğer bu ayarları beğenmiyorsak elbette kendimiz bir IP adresi seçebiliriz. Ama modemimiz 192.168.0.1/255.255.255.0 subnet'indeyken bilgisayarımıza 192.168.1.27 adresi veremeyiz. Pratik olarak şöyle söyleyeyim; alt ağ maskesinin (subnet mask) 255 olan bölümlerine karşılık gelen IP adresinin oktetleri modem'in IP adresinin aynı bölümlerine eşit olmalı. Yani modemimiz 192.168.20.18 adresine ve 255.255.255.0 (ilk 3 oktet 255) alt ağ maskesine sahipken bilgisayarımıza vereceğimiz IP adresi 192.168.20 ile başlamalı. Son oktete biz karar vereceğiz. Ama bu adres ağda bulunmamalı. Aksi taktirde çakışma olur, haberleşmeyi sağlayamayız.

Özet olarak TCP/IP ayarları yapmak 4 temel ayar yapmaktan ibarettir:

1. IP Adresi: bilgisayarımızın hangi adresten ulaşılabileceği bilgisi
2. Alt Ağ Maskesi: Bilgisayrımızın dahil olduğu ağın sınırlarının çizilmesi
3. Ağ Geçidi: Bilgisayarımızın dahil olduğu ağı dış dünyaya bağlayan çıkış kapısı
4. DNS Sunucusu: İsim çözümlemesi yapmamızı sağlayan servis

Ev ağlarında gelende durum şu şekilde olur: Modemin üzerinde bir de caching DNS sunucusu vardır. Yani modeminiz, bilgisayarınızın ihtiyaç duyacağı DNS sorgularını sizin yerinize yapar ve cevaplarını soran bilgisayarlara bildirir. Bu durumda atadığı TCP/IP bilgilerinin hem varsayılan ağ geçidi hem de DNS sunucusu kısmında modemin IP adresini görürüz. IP adresi atamasını modeme bırakıp DNS kısmını elle yazabilirsiniz. Ama bunun tersi olmaz. DNS kısmını niye elle girmek isteyebiliriz? Örneğin OpenDNS'in DNS sunucularını kullanmak istiyorsanız bu şekilde yapılabilir.

Bir de şu bilgiyi vereyim; modemin atadığı IP adresine "gerçek olmayan IP adresi" denir. Yani bu IP adresinin internet üzerinde bir anlamı yoktur. Evinde veya işyerinde internete bağlı olan binlerce insan sizin gibi 192.168.x.y gibi bir IP adresine sahip olabilir. Modem sizi NAT (Network Address Translation) ile internete bağladığı için bağlandığınız siteler sizi, internet servis sağlayıcınızın (TTnet, Türksat gibi) size verdiği IP numarası ile görür. Bu IP adreslerine de "gerçek IP adresi" denir.